Hoog tijd om België te positioneren als sterkhouder van innovatie en te zorgen voor een betere kankerzorg #SpeakUp4Cancercare
Door Marie-Laure Leto, Head of Market Access Novartis Oncology BeLux
Een van de dingen die ik het meest waardeer in mijn rol bij Novartis, is dat ik een verschil kan maken voor mensen. De verhalen, hoop en uitdagingen van mensen wiens leven wreed verstoord werd door kanker, zijn wat mij en mijn team drijft bij Novartis. Aan het woord is Marie-Laure Leto, Head of Market Access Novartis Oncology BeLux, en zij deelt waarom een betere kankerzorg nodig is. ‘Ja, we hebben de voorbije jaren enorme vooruitgang geboekt, maar de weg is nog lang. Het aantal kankerpatiënten stijgt, en veel mensen hebben geen toegang tot kankerbehandelingen of, hartverscheurend genoeg, hebben helemaal geen behandelingsopties. Maar het is niet allemaal slecht nieuws, er is ook reden voor optimisme. De hernieuwde aandacht voor onze gezondheidszorg is een kans om de zorg voor mensen die met kanker leven te versterken en België te positioneren als een sterkhouder van innovatie. Patiënten sneller toegang geven tot innovatieve kankertherapieën kan alleen als we anders samenwerken met iedereen in de gezondheidszorg.’
Mensen met kanker zijn slachtoffer van een dubbele crisis
Onze gezondheidszorg werd in België de voorbije jaren geconfronteerd met een dubbele crisis. De eerste dateert van voor de COVID-19 pandemie en heeft betrekking op de financiering van het systeem. Concreet heeft het budget nog nooit zo onder druk gestaan als vandaag.
En dan kwam de pandemie met een onaangename bijwerking: de vertragingen in de diagnoses voor ziekten waaronder kanker. Van maart tot september 2020 hebben we het over 5.000 uitgestelde kankerdiagnoses. Dit is bijzonder triest, gezien het belang van een vroege diagnose en behandeling voor betere resultaten bij kanker.
Doorbreken van silo's met samenwerking
De COVID-19-crisis stelde de veerkracht van ons gezondheidsstelsel op de proef, maar toonde ook de weg naar een betere toekomst met een efficiëntere gezondheidszorg. Als de wil er is, is er veel mogelijk. We hebben geleerd dat we als samenleving mensen en patiënten centraal moeten stellen. We moeten wetenschap beter uitleggen en samen de onzekerheden overwinnen. Gezondheid en economische stabiliteit zijn geen afzonderlijke silo’s maar onlosmakelijk met elkaar verbonden.
De strijd tegen kanker moet worden aangepakt met diezelfde zin voor verandering, vertrouwen en samenwerking. Tijdens de pandemie hebben we gezien dat dit kan. In deze nieuwe context en gezien het feit dat het laatste Belgische kankerplan dateert van 2008, doen we met Novartis een oproep naar alle relevante stakeholders om te werken aan een vernieuwd kankerplan voor België.
Belgische kankerpatiënten in een benadeelde positie
Dit is een beslissend moment voor België én een kans om de huidige uitdagingen, die de zorgverlening vertragen, achter ons te laten. Middelen moeten ingezet worden op de juiste manier en leiden tot een betere en slimmere zorg voor patiënten. De nieuwe golf van wetenschappelijke innovaties zorgt voor een ongekende keuze en belofte in kankerbehandelingen. Alleen wordt de toegang tot deze behandelingen bemoeilijkt door de beperkingen van het huidige gezondheidszorgsysteem en de budgettaire realiteit.
De situatie in België is bijzonder problematisch. Volgens de resultaten van de WAIT Indicators-studie duurt het 524 dagen (mediane tijd tot beschikbaarheid) voordat een nieuwe en innovatieve kankertherapie in België beschikbaar is nadat het Europees Geneesmiddelenbureau er groen licht voor heeft gegeven. Hierdoor bevinden Belgische patiënten zich in een nadelige positie ten opzichte van andere landen. In Nederland is de tijd tot beschikbaarheid 268 dagen, in Oostenrijk 203 dagen en in Duitsland slechts 36 dagen.
Kankerpatiënten hebben geen tijd om te wachten
Bij de besprekingen over terugbetaling is tijd voor kankerpatiënten belangrijk. Elke dag is van cruciaal belang. Om patiënten snel en duurzaam toegang te geven tot innovatieve kankertherapieën, moeten we anders denken. Novartis stelt een versnelling voor die verder bouwt op het nieuwe Europese ‘Beating Cancer’ plan. Met meer samenwerking kunnen we bijvoorbeeld een vroegtijdige dialoog tussen alle belanghebbenden bevorderen. Bedrijven zoals Novartis spelen een belangrijke rol bij het anticiperen op de komst van innovatieve therapieën. Ook het optimaliseren van ETR (vroegtijdige tijdelijke terugbetaling) en het Solidariteitsfonds kan een wezenlijk verschil maken om de behoeften van kankerpatiënten voorop te stellen.
Partnerschappen tussen de overheid, de academische wereld en het bedrijfsleven zijn van vitaal belang om innovatieve ideeën om te zetten in concreet toepasbare oplossingen in ons gezondheidszorgstelsel. Om controle te houden over de budgettaire gevolgen van dergelijke maatregelen en de risico's te delen, stellen wij voor om nieuwe prijs- en terugbetalingsmodellen te verkennen, zoals resultaatgerichte overeenkomsten. Zo bouwen we samen vertrouwen op.
Samen zorgen voor een betere kankerzorg #SpeakUp4CancerCare
Er is meer. Vorig jaar lanceerde Novartis een White Paper met daarin onze visie over hoe we kankerzorg in België centraal kunnen plaatsen. Onze ambitie is duidelijk: zorgen voor een snellere en duurzame toegang tot kankertherapieën. In onze visie stellen we dat door zorg te harmoniseren en te optimaliseren, inclusief een bredere toegang tot onderzoeksdata, snellere diagnostiek en een uitgebreidere investering in het emotionele en fysieke welzijn van patiënten tijdens hun behandeling, we echt een verschil kunnen maken.
Om kankerzorg echt aan te pakken is Novartis, naast lid van Pharma.be, er trots op nieuw lid te zijn van All.Can, een internationale non-profitorganisatie met meerdere stakeholders die ernaar streeft de efficiëntie van de kankerzorg te verbeteren door de patiënt centraal te stellen. Met onderzoek en samenwerking wil All.Can de beste praktijken onder de aandacht brengen en beleidsaanbevelingen ontwikkelen om de kankerzorg voor alle betrokken partijen te verbeteren.
Ik ben ervan overtuigd dat we een levendig innovatie-ecosysteem kunnen opbouwen samen met alle belanghebbenden in de gezondheidszorg. We delen hetzelfde doel: mensen gezond houden en zorgen dat patiënten de juiste zorg en behandeling krijgen wanneer ze die nodig hebben.
Ik geloof dat een nieuw kankerplan in België zal leiden tot een snellere en duurzamere toegang tot de best mogelijke kankertherapieën voor de komende jaren. Voor kankerpatiënten is er geen dag te verliezen.
Marie-Laure Leto, Head of Market Access Novartis Oncology BeLux
*EFPIA Patients W.A.I.T. 2022: Median time to availability
Marie-Laure Leto is Head of Market Access Novartis Oncology BeLux.
Afgestudeerd als apotheker van de UCL en met een aanvullende vorming in economie van de KUL, begon Marie-Laure haar loopbaan bij Fresenius als Regulatory manager en trad na één jaar in dienst bij Novartis Pharma and Oncology als Access Manager. In de daaropvolgende 19 jaar breidde ze haar scope uit met nieuwe verantwoordelijkheden en nam ze enkele andere rollen op zich in de commerciële organisatie en bij Novartis Global.
Sinds 2017 leidt Marie-Laure het Market Access team van Novartis Oncology BeLux.
