Αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος

Όλοι έχουν επηρεαστεί από τις καρδιαγγειακές παθήσεις (CVD), είτε άμεσα, είτε γνωρίζοντας κάποιον που έχει υποστεί καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό, θρόμβωση, πνευμονική εμβολή ή οποιαδήποτε άλλη διαταραχή της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων. 

Η καρδιαγγειακή νόσος είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως – συχνότερη από τον καρκίνο, τον διαβήτη και τις χρόνιες αναπνευστικές νόσους συνολικά. ^1-4 Περισσότεροι από 18 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από καρδιαγγειακή νόσο κάθε χρόνο. Η Αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσος (ASCVD) αντιπροσωπεύει περίπου το 67% αυτών των θανάτων.⁵ Στην πραγματικότητα, η καρδιαγγειακή νόσος στοιχίζει περισσότερες ζωές από όλους τους καρκίνους μαζί, και 34 άνθρωποι θα έχουν πεθάνει από καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό μόνο τα τελευταία 60 δευτερόλεπτα.⁶  Στην Ελλάδα, τα καρδιαγγειακά νόσηματα αποτελούν την 1^η κύρια αιτία θανάτου, με πάνω από 40.000 θανάτους ετησίως. Tο μεγαλύτερο ποσοστό αυτών οφείλονται είτε σε ισχαιμική καρδιαγγειακή νόσο είτε σε ισχαιμικό εγκεφαλικό.⁶

Η ASCVD είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια ποικιλία ασθενειών που προκαλούνται από τη συσσώρευση λιπών - ή αθηρωματικής πλάκας - στις αρτηρίες.⁷

Η Αθηροσκλήρωση, ανάλογα με τις αρτηρίες που προσβάλλει, μπορεί να οδηγήσει σε:⁸

1. Έμφραγμα του Μυοκαρδίου και Στηθάγχη (προσβολή στεφανιαίων αρτηριών)
2. Θρομβοεμβολικά αγγειακά επεισόδια (προσβολή αρτηριών που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο)
3. Περιφερική Αρτηριακή Νόσο (προσβολή αρτηριών περιφερικής κυκλοφορίας)

Πολλοί άνθρωποι δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα έως ότου γίνει ξαφνική ρήξη της αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό.⁸

Έχουν αναγνωριστεί πολλοί διαφορετικοί παράγοντες κινδύνου που συμβάλλουν στην εμφάνιση της  ASCVD, είτε τροποποιήσιμοι μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως η διατροφή ή η κατάλληλη αντιμετώπιση κάποιων παθήσεων, είτε μη τροποποιήσιμοι, όπως οι γενετικοί παράγοντες που εκδηλώνονται ως οικογενειακό ιστορικό πρόωρης ASCVD.⁸

Σημαντικός τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου είναι η υπερχοληστερολαιμία. Αυξημένα επίπεδα λιποπρωτεϊνών στο αίμα, όπως η κακή χοληστερόλη (LDL-C), για μεγάλο χρονικό διάστημα συνεισφέρουν στη γρηγορότερη ανάπτυξη της.⁹ Πλέον, ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας, που φαίνεται να επηρεάζει την ανάπτυξη της ASCVD, είναι η λιποπρωτείνη α [Lp(a)]. Για αυτό, πλέον τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και πανελλαδικό επίπεδο συνίσταται η μέτρηση της τουλάχιστον μια φορά στη ζωή ενός ανθρώπου.¹⁰

Γι’ αυτό το λόγο, η αντιμετώπιση της υπερχοληστερολαιμίας σε άτομα με επιπρόσθετους παράγοντες κινδύνου για ASCVD είναι σημαντική για τη μείωση του κλινικού, κοινωνικού και οικονομικού φορτίου της νόσου.⁸ Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως το 80% των πρόωρων καρδιακών παθήσεων και των εγκεφαλικών επεισοδίων μπορούν να προληφθούν.¹¹

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Θεωρείται εξαιρετικά σημαντικό η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, η πίστη στις υποδείξεις των ιατρών και η προκαταβολική δράση για την προστασία της υγείας των ανθρώπων πριν να είναι αργά. Άλλωστε, «Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν», είχε πει ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της σύγχρονης Ιατρικής, θέλοντας να υπογραμμίσει την αξία της πρόληψης για τη διαφύλαξη της καλής υγείας. Η σημασία αυτού του ρητού σε μια ασθένεια που, ενδεχομένως, να αποβεί μοιραία για την ανθρώπινη ζωή, χωρίς κάποια προειδοποιητική σήμανση, γίνεται ακόμα μεγαλύτερη και αναγνωρίζεται η ανάγκη για ακόμη πιο σκληρή δουλειά με όραμα την εξαφάνιση της.

Η καρδιαγγειακή νόσος δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια μεγάλη παγκόσμια κρίση υγείας. Είναι μια πρόκληση πρωτοφανούς μεγέθους και κανένα άτομο δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνο του. Πρέπει να υιοθετήσουμε μια ολιστική προσέγγιση και να εργαστούμε συλλογικά με ολόκληρη την κοινότητα της υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων άλλων εταιρειών, του ακαδημαϊκού κόσμου και των κυβερνήσεων. Όταν προσεγγίζουμε το πρόβλημα ως ενιαίο μέτωπο, συνεργαζόμενοι για τη συγκέντρωση γνώσεων και τεχνογνωσίας, μπορεί επιτέλους να αρχίσουμε να περιορίζουμε τον αντίκτυπο της μεγαλύτερης πρόκλησης για την υγεία της κοινωνίας.